Volop in de lelies
23-11-2021
Op dit moment is het een drukte van jewelste op het land en in de schuur: de lelies worden gerooid, verwerkt en bewaard. Dat luistert nauw, zeker als je infecties en virussen wilt weren. Nico van CNB Teeltadvies geeft praktische tips.
Tempratuur
Als de leliebollen van het land komen, moet de temperatuur van de bollen zo snel mogelijk worden teruggebracht naar 2 graden Celsius, vertelt Nico. “Dan heb je een betere suikeropbouw en kun je de bollen beter langere tijd bewaren. Een hoog suikergehalte zorgt er ook voor dat de bollen de warmwaterbehandeling beter kunnen verdragen. Verder beperk je de kans op schubrot en is de kans kleiner dat er zwarte spruiten ontstaan.” Belangrijk is ook dat in de eerste week na het rooien de CO2-waarde in de cel niet boven de 2000 ppm uitkomt. “Dan verloopt de wondheling beter, en dat is weer belangrijk om infecties te voorkomen. Later in de bewaring mag de CO2-waarde oplopen tot maximaal 5000 ppm.”
Goed drogen
Luchtcirculatie is van belang na het rooien en spoelen. “De bollen moeten goed drogen, daarvoor kun je de buitenlucht het beste zo’n 1 tot 2 graden opwarmen. Als de bollen dof beginnen te worden aan de buitenkant zijn ze voldoende droog, dit is ongeveer 10% van het volumegewicht. Tijdens de bewaring in de cel kun je de luchtcirculatie verminderen. De eerste week is een continue circulatie van 300 kuub per kuub bollen aan te raden. Dat bouw je af naar 100 kuub per kuub bollen, totdat ze op de gewenste temperatuur van 2 graden zijn. Overigens is 1 kuub buitenlucht per kuub bollen voldoende om de CO2 af te voeren uit de cel.”
Suikeronderzoek
Het team van CNB Teeltadvies haalt bij kwekers monsters op voor suikeronderzoek. “Op basis van dit onderzoek kunnen we het beste moment bepalen voor de warmwaterbehandeling en voor het invriezen van de bollen.” De warmwaterbehandeling is belangrijk voor de bestrijding van onder andere bladaaltjes, woekerziek en fusarium. “Daarbij wordt er ECA-water toegevoegd aan het bad. De dosering moet minimaal 20 ppm zijn. Het zoutgehalte in het bad loopt op, dus zorg er wel voor dat je het warmwaterbad wekelijks ververst. In sommige regio’s is het leidingwater van nature behoorlijk zout. Het heeft dan ook de voorkeur om regenwater te gebruiken.” Bij het verversing van het bad kun je de temperatuur opstoken naar 65 graden Celsius. “Dan dood je alle virussen en schimmels.” Bij de warmwaterbehandeling van de bollen moet het bad minimaal twee uur op 39 graden zijn om bladaaltjes effectief te kunnen bestrijden. Voor grotere bolmaten is de kooktijd ongeveer 15 minuten langer. De temperatuur moet het hart van de bol bereiken.”
Schubbollen
Dit is ook de tijd dat de schubbollen worden gerooid. “Na het rooien moeten de bollen besterven, vervolgens worden ze twee weken bij 5 graden bewaard. Vervolgens krijgen ze een warmwaterbehandeling van 2,5 uur bij 41 graden. Dan wordt ook de bollenmijt gedood. Vervolgens moeten de schubbollen twee weken worden bewaard bij 5 graden Celsius. Daarna zijn de bollen klaar om te worden ingepakt.”
Vergelijkbaar nieuws
‘Torre del Sol’ beste bij keuring CNB Lelieshow
11 november 2021Vorige week waren de CNB Leliedagen bij CNB. De KAVB heeft de inzenders gekeurd en De Jong Lelies uit Andijk mag zich de grote winnaar noemen! Grote winnaar De Jong Lelies had de beste Oriëntal, de twee beste LA-hybriden en de beste Longiflorum. Die laatste, ‘Torre del Sol’, werd door de jury als beste van de hele show aangewezen. Breed assortiment De jaarlijkse lelieshow van CNB laat een zeer breed sortiment lelies zien, ingezonden door veredelaars en professionele broeiers. Uit vrijwel alle groepen zijn lelies ingezonden, al ligt de nadruk op OT-hybriden en Oriëntals. Sempione maakt indruk Bij de broeiers maakte de OT-hybride ‘Sempione’ van Dutch Lily Masters uit Rijnsburg indruk. De jury beoordeelde deze lelie als de beste OT van de gehele keuring. Qualily uit ’s-Gravenzande liet met ‘Brindisi’ de beste LA-hybride zien. Hier waren het vooral de grote bloemen en het fraaie donkere blad opvallend. Torre del Sol Bij de veredelaars zette De Jong Lelies een imposante hoeveelheid eigen aanwinsten neer. Naast de winnende ‘Torre del Sol’ leverden ook de Oriëntal ‘Inception’ en de LA-hybriden ‘Asopus’ en ‘Puskas’ een hoge jurywaardering op. OT-hybride Gebr. Vletter & den Haan maakte indruk met de OT-hybride ‘Galabier’, die als beste uit de bus kwam, gevolgd door ‘Toba’ van Royal van Zanten. Datzelfde bedrijf behaalde een tweede prijs met de OT-hybride Master (‘Zanotmas’). Roselily Kwekersvereniging Roselily liet een fraaie doorsnee zien van het sortiment dubbele Orientals. De jury wees Roselily Minouska aan als winnaar in deze groep.
De juiste keuzes maken
09 november 2021U heeft de discussie over de gasprijzen vast wel meegekregen. Energie is een belangrijk aspect van de bedrijfsvoering voor CNB Koelen & Prepareren. Door de juiste keuzes te maken en in te zetten op duurzaamheid, probeert de locatie in Bovenkarspel eventuele negatieve gevolgen te beperken. Terwijl bij CNB Koelen & Preparen de eerste lelies binnenkomen, het team zich opmaakt voor het inpakwerk, en de ijstulpen in de cellen staan te bewortelen, vragen ook andere zaken de aandacht. Zo is er veel te doen rondom energie. Manager Jos Duin vertelt: “De overheid stuurt op CO2-beperking. Afgelopen voorjaar presenteerde Frans Timmermans, uitvoerend vicevoorzitter van de Europese Greendeal, het plan ‘Fit for 55’ een stevig pakket maatregelen dat ertoe moet leiden dat de uitstoot van broeikasgassen in 2030 met 55 procent is verlaagd ten opzicht van 1990. Dat geeft een nog grotere druk op de markt.” Vaste prijs Inspelend op de duurzaamheidsvraag heeft de vestiging in Bovenkarspel geïnvesteerd in zonnepanelen. “Onlangs is het derde project afgerond. Tezamen met warmtekrachtinstallatie wekken we nu 25 tot 30 procent duurzame energie op, afhankelijk van de periode van het jaar. Dat scheelt in de huidige tijden, waarbij sprake is van een energiecrisis in Europa en de prijzen door het dak gaan.” Wat betekent deze ontwikkeling voor CNB Koelen & Prepareren? “Op korte termijn laat ons dat niet ongemoeid en zien we een stijging van de energierekening, omdat nog een deel variabel is ingekocht. Op de middellange termijn hebben we hier minder last van omdat we gas en elektra hebben ingekocht tegen een vastgestelde prijs. Daardoor is vooraf bekend wat de invloed van de energiekosten is op de kostprijs en kunnen we van daaruit het bewaartarief doorrekenen. Het doorbelasten van steeds wisselende energietarieven geeft onzekerheid voor klanten. We willen daarin een betrouwbare partner zijn.” Dat betekent niet dat de tarieven niet zullen stijgen, benadrukt Duin. “De tarieven zijn al eerder gestegen door de verrekening van de CO2-toeslag die de producenten al langer moesten ophoesten.” Met het oog op de stijgende energieprijzen, was Duin blij met de afgelopen, koele zomer. “Verder zijn we altijd alert op manieren om energie te besparen. Daarom hebben we ook altijd meegedaan aan het MJA-3 programma (meerjarenafsprakenconvenant met overheid, red.). Overigens staat de kwaliteit van bewaring altijd voorop. Door met ethyleensturing te werken in de bewaring van tulpen, LED-verlichting te installeren en kleine zaken zorgvuldig te doen, zoals het sluiten van celdeuren en uitschakelen van onnodige verlichting. Verder zijn onze nieuwe NH3-koelmachines ook energiezuiniger dan de oude freoninstallaties.” Druk op verzekeringen Een andere belangrijke ontwikkeling die CNB Koelen & Prepareren raakt, betreft de druk op de verzekeringsmarkt. “Wereldwijde schades als gevolg van brand en klimaatverandering, grote brandschades in Nederland zoals stalbranden en de recente overstromingen in Duitsland, België en Nederland, zorgen voor aanhoudende premiedruk. Tegelijkertijd neemt het aantal verzekeraars voor brandverzekeringen af. Verzekeraars zetten bovendien in op lagere verzekerde bedragen, hogere eigen risico’s, strengere voorwaarden en zij hebben een kritische houding ten aanzien van risicoselectie en -management. Verzekeraars eisen steeds vaker de opname van bepaalde clausules, bijvoorbeeld voor de verzekering van zonnepanelen met bijbehorende certificering. Ook dat heeft gevolgen voor Koelen en Prepareren.’’ Bij inspectie is aangegeven dat het aaneengesloten pand in Bovenkarspel een te hoog risico vormt. ‘’Wij moeten maatregelen nemen ten aanzien van brandpreventie. Wij hebben verschillende vergaande scenario’s onderzocht, van sprinklers installeren tot sloop en herbouw van een deel van het complex. Uiteindelijk gaat het om continuïteit van dienstverlening voor onze klanten en zoeken we de balans tussen betaalbaarheid en risicoverlaging. We zijn met verzekeraars tot overeenstemming gekomen om de gebouwen ‘op afstand te zetten’ door de (ingestorte) hal 13 niet meer te herbouwen, een deel van hal 6 te slopen en hal 5 een andere functie te geven, zonder fustopslag. Daarmee voorkomen we een eventuele overslag bij brand naar de andere gebouwen en kan, áls onverhoopt brand uitbreekt, de brandweer overal brand bestrijden. Aanvullend zullen we het complex van een volledige branddetectie voorzien. We werken het plan nu uit in detail en verwachten in het voorjaar van 2022 met de realisatie te kunnen beginnen.’’ Duin benadrukt: ‘’Met dit scenario boeten wij niet in op capaciteit van bewaring. Bovendien investeren wij altijd met het oog op kwaliteit en continuiteit, in het belang van onze klanten.’’
CNB Leliedagen in teken van vernieuwing en verbinding
26 oktober 2021Er gaat toch niets boven elkaar ‘live’ ontmoeten. Zeker als die ontmoeting plaatsvindt tegen het decor van een keur aan leliesoorten. Binnenkort kan dat weer, tijdens de CNB Leliedagen van 3 tot en met 5 november, in het handelscentrum van CNB in Lisse. Voor de leliebranche een ideale gelegenheid om contacten aan te halen en kennis te maken met nieuwigheden. De CNB Leliedagen zijn een jaarlijks terugkerend evenement. Dat het vorig jaar niet kon doorgaan, heeft het Lelieteam als een gemis ervaren. “De CNB Leliedagen zijn een goed moment om elkaar te ontmoeten. In de coronaperiode hebben we allemaal het contact gemist, het is mooi dat dat nu weer kan.” Er is bewust gekozen voor begin november, in dezelfde week als de IFTF in Vijfhuizen en Flora Holland Trade Fair. “Veel bezoekers maken een combinatie.” De bezoekers die ze verwachten zijn veredelaars, kwekers, broeiers en exporteurs. “Maar, iedereen is welkom.” Trends Het aanbod op de lelieshow is vertrouwd. “Inzenders zijn veredelaars en broeiers en we verwachten dat er in het handelscentrum, inclusief potlelies, zo’n honderd soorten geshowd zullen worden. Daarbij gaat het om bestaand sortiment, maar natuurlijk zullen er ook veel noviteiten te zien zijn. Daar is altijd belangstelling voor.” In de ontwikkeling van nieuwe soorten zien de vertegenwoordigers een aantal belangrijke trends. “Er wordt gewerkt aan soorten die stuifmeelvrij zijn en minder sterk geuren. Ook de opstaande longiflorum wint aan terrein. Tevens is er belangstelling voor OT hybryden die meer bloemen produceren op een kleinere bolmaat.” Met het oog op het krimpende middelenpakket, wordt er ook steeds meer veredeld op resistentie. “Op dat terrein liggen flinke uitdagingen voor de leliebranche.” Juist toen de leliebranche in een dal zat, kwam corona er nog eens overheen. “In het voorjaar van 2020 stond de branche er slecht voor. Het tij keerde half april, opeens schoten de bloemenprijzen omhoog. Er ontstond goede stemming en die is er nog steeds. Bollen van de oogst 2020 zijn nagenoeg uitverkocht.” De verwachting is dat de oogst 2021 niet ‘over de mand zal lopen’. “En dat terwijl er wel flinke vraag is. Dat gaan we terugzien in de prijzen.” De vertegenwoordigers zijn toch terughoudend als het gaat om uitbreiding van het areaal. “Belangrijk is dat je als kweker altijd blijft nadenken over wat je plant. Waar is markt voor?” Het team is ook in dat verband tevreden over de goede samenwerking met BVS. “De toegevoegde waarde daarvan voor de kwekerij, broeierij en export is groot.” Geoliede machine Over samenwerking gesproken: wat de collega’s betreft is dit de sleutel van het succes van het lelieteam. Nieuwkomer Peter Kaptein vertelt: “Ik ben in een geoliede machine gestapt. In dit team staat de klant centraal. Met z’n allen staan we voor de invulling van vraag en aanbod, de afspraken daarover zijn heel helder. We versterken elkaar en bovendien heerst er een gezonde dosis humor. Kortom: het loopt gewoon lekker.” Dat zijn teamgenoten Jan Gutter, Henri Omta, Erwin Vriend, Martin Heemskerk, Piet Zoutenbier, Dirk Bloothoofd en Dick de Mooy met hem eens. Ze kijken uit naar de CNB Leliedagen van 3 tot en met 5 november. “Reuring in het handelscentrum is altijd mooi.”